Jaŋde ina haani waɗteede hakkille no feewi, teeŋti noon e jaŋde men Pulaar e hay nde wonaa nde Pulaar ndee. Farayse,englee ekw… Mbiyen jaŋde ɗemɗe kuutorɗe. Enen fulɓe eɗen ndaɗaa heen no feewi.
Eɗen njogii hatanteeɓe yiɗɓe ɗemngal ngal e leñol ngol, kono yogo heen so a yuurniima ngonka mumen to bannge jande ko hummam binndaagal ɓuri heewde e mumen, ko pellital ngal tan ɓe njogii. Ngaal pellital so a yiyii mo cikkaa ko o jahɗo haa jaaɓe haatirde. Mbiɗo wasii yo en tiiɗno, yo njanngu, kala mo jaŋde daɗi yoo tiiɗno e peeje mum e peccorɗe mum wooda ko waawi, nde wonnoo meccal (gollal ) wonko ko nafata.
Mbaɗten hakkille e ɓesnguuji men, sukaaɓe tokoosɓe hannde nani mbakki caawli mumen ina ɗannoo, njaha naata he ladde ALLAH e njereende. Ɓe njaha e maaje, ɓe njaha e laaɗe , ɓe njahra e fannuuji keewɗi tawo ko yiɗde ɗannaade yiiloyaade ngalu, eɓe calii janngude. Won heen ko njiɗaa janngude, won heen ina njiɗi , kono jinnaaɓe mumen ina mbaasi rokkude yaajeede walla hattan walla doole mumen no njanngiri. Neɗɗo na yiɗa janngude kono tawo jinnaaɗo mum wallitaani. Hay kaɓirɗe jaŋde timmaani walla heɓataa. Ɓiɗɗo so yiɗii, jaɓii janngude ina foti walleede haa teeŋti e rewɓe ɓee. Kono ko ɓuri heen muusde ko debbo jannga haa « collége »,waɗta unde,defde e ƴoogoyde waɗtii waawde wallude jinnaaɗo mum,ko ɗoon jaŋde mum heewi bonde. Hankati jinnaaɗo hatojinta ko yo o waɗtu gollaade. Ɓe naata e dewle gila e duuɓi 13 haa 15 jaŋde dartinee.
Sukaaɓe ɓee yo tiiɗno, yo mbasiye no moƴƴi mbele ɓe njannga ngam ɓe njahra yeeso. Mawɓe ɓee yo njurmo sukaaɓe ɓee no njanngiri, mballenɓe e ndeenka e kaɓirɗe no ɓe njanngiri. Sabu hannde eɗen njiɗi laamɓe e ardantooɓe men e nokkuuji men, rewɓe jaagorɗe e nder laamuuji men, enɗen njiɗi ɓe peeña e yontaaji men walla e garoyooji.
E ɗee caɗeele nguuraaɗe so en toppitaaki janngo e jam ngonaten ko duusooɓe, kono en ngonaa durseteeɓe nde wonnoo ganndal alaa, katantaagal ɓolal waɗataa en laamɓe, waɗataa en jaagorgal haa nii e ardaade, hay huunde en mbaawa gollaade no haanirta.nii. Sabu won to yottatetee ko seedantaagal naamndetee ngam tuugneede e ganndal neɗɗo oo, so ɗuum woodaani noon hay nokku en njahataa.
Abdul Wahaabu KAN
On njaaraama